Lezersbrief voor Klasse

Armoede bij ons?

 

Armoede en kinderen… niet echt meteen een link die men legt…

Als ik aan kinderen denk, denk ik aan blije, vrolijke, spelende kinderen.

Zonder zorgen, gewoon gelukkig. Maar helaas is dit niet voor elk kind weggelegd. Er zijn veel verschillende  wegen, waardoor mensen in armoede terecht komen, maar een extra factor vandaag de dag is wel de crisis.

Hierdoor komen de zwakkeren, in vaak nog moeilijkere situaties terecht.  Kinderen en gezinnen worstelen alsmaar meer met de gevolgen van de crisis. Vaak komen één of beide ouders zonder werk te zitten.  Er zijn ook steeds  meer gezinnen die niet alle basisbehoeften meer kunnen bekostigen.

 

Uit vele verschillende onderzoeken en dossiers blijkt dat het armoederisico voor kinderen in België stijgt. Vandaag de dag leven 424.000 kinderen in armoede en het aantal stijgt!

Ons land doet het slechter dan het Europese gemiddelde!               Daarom moet ook onze federale overheid deze structurele ongelijkheden op het vlak van onderwijs en gezondheidszorg dringend en grondig aanpakken.        Maar er zijn nog te weinig acties en concrete plannen van onze overheid.    Daarom denk ik dat het héél belangrijk dat de schoolgemeenschap en leerkrachten helpen waar kan.

 

Als leerkracht is het belangrijk om hier af en toe bij stil te leren staan en ook bepaalde thematiek naar voor durven schuiven.  Kinderen laten stil staan bij dit probleem, erover laten nadenken niet alles vanzelfsprekend nemen! Zo kan men van jongs af aan de kinderen op de hoogte brengen van een deze bestaande problematiek. Het is belangrijk dat alle kinderen dezelfde kansen krijgen!     Jonge kinderen zien en horen van alles, zij moeten begeleidt worden door hun kleuteronderwijzer. Om zo te weten wat wij kunnen doen om mensen in armoede te helpen. Jonge kinderen die met deze problematiek geconfronteerd worden, zullen zich vaker betrokken voelen tot dit probleem.

 

Via heel wat middelen kan het onderwijs ook hier aandacht aan schenken.    Zoals bepaalde initiatieven steunen of zelf een bepaalde activiteit organiseren.       Want ook dit is een stukje van onze huidige maatschappij. Kinderen moeten leren aanvoelen welke waarden en normen dit bij hen vormt.  Als je je kunt inzetten voor iemand of een goed doel steunt, betekent dit dat je iemand geholpen hebt vandaag. Dat gevoel van verbondenheid moeten kinderen leren ontwikkelen ook op school, zodat ze in de toekomst meer en beter beseffen wat dit kan veranderen in onze omgeving maar ook in de wereld!                       

Wat kunnen scholen doen ?

Een school kan ook beleidsmatig proberen het armoede probleem op school  te bepreken of op te lossen. Vaak door de kosten zo laag mogelijk te houden.   Soms zal een school een verkoop of inzameling houden om zo geld in te zamelen om schoolse activiteit te kunnen organiseren, zonder hierbij financiële steun van de ouders te vragen.  Maar sommige scholen stellen ook een afbetalingsplan voor aan de ouders om zo de schoolkosten te spreiden. Ook worden er vaak materialen (zoals leesboekjes) aan een goedkoper tarief aangeboden, die op vrijwillige basis aangekocht kunnen worden.

 

Crisis treft vooral kinderen

https://docs.google.com/file/d/0B00yOwVmbHZDYnctc3hLUFV1cjA/edit?usp=sharing

Reflectie onderzoeksvragen

In het kader van “Religie, Zingeving en Levensbschouwing” heb ik mij gericht op een specifiek onderwerp. Armoede bij ons, roept dan ook zeer sterke en emotionele waarden op bij heel wat mensen in onze samenleving. Jongeren en volwassenen zijn immers nieuwsgierig naar hoe dit thema wordt verholpen en bestreden kan worden binnen onze maatschappij. Toch heeft niet iedereen binnen onze samenleving evenveel positieve aandacht voor deze problematiek.

Binnen het vak "RZL” is het noodzakelijk dat we onze blik richten naar de specifieke inhoud van deze problematiek. Want wie je ook bent, wat je ook doet of wat je ook voelt, iedereen verdient evenveel kansen binnen onze maatschappij. Een zeer interessante taak dus waarbij ik vooral op pad ben gegaan, om allerlei informatie hieromtrent te verzamelen.  Ik heb mij hierdoor moeten openstellen voor allerlei conflicten, emotionele situaties, specifieke problemen en waarden.

 

REFLECTIE ONDERZOEKSVRAGEN

De voorbije maanden heb ik mij voor het vak RZL gefocust op deze onderzoeksvragen. Vanuit verschillende leervragen wou ik te weten komen hoe armoede concreet in onze wereld gezien wordt. En vooral hoe dit verholpen kan worden. Via verschillende invalshoeken ging ik op onderzoek uit naar de antwoorden hierop. Ik probeerde mij te verdiepen in de theoretische aspecten van dit thema. Toch was dit niet altijd even gemakkelijk. Want je wordt steeds beïnvloed door verschillende referentiekaders.  Je eigen mening of die van ervaringsdeskundigen , kan al eens verschillen.  Waardoor je eigen visie even overhoop wordt gehaald.

Door het opzoekwerk op internet, in informatieve boeken, tijdschriften en kranten ben ik toch steeds een stapje verder geraakt. Door keer op keer te reflecteren over mijn eigen ervaringswereld. Ik heb interesse gekregen voor het levensbeschouwelijke dat achter dit thema schuilt.

Elkaar gelijke kansen geven, helpen en steunen zodat niemand aan de rand van onze maatschappij blijft!

Bronnenlijst

Boeken – Tijdschriften – Kranten

• MetroTime (gratis Belgisch dagblad dat je aantreft in trein-en metrostations, onderwijsinstellingen en tal van andere bedrijven.)  
• Tijdschrift Klasse
• Vrijuit, maandblad van de Liberale Vakbond
• Belga News Agency (persagentschap)
• De Morgen
• Vrancken, J.  Armoede en sociale uitsluiting, jaarboek 2004  Leuven, Acco
• Nicaise, I. , Desmedt, E. Gelijke kansen op school: het kan! Antwerpen, Plantyn 

Internetbronnen

• www.deredactie.be
• www.terzake.canvas.be
• www.armoedebestrijding.be 
• www.vvsg.be
• www.demorgen.be
• www.cege.be
• www.netwerktegenarmoede.be
• www.openvld.be
• www.cdenv.be
• www.nva.be
• www.groen.be
• www.youtube.be

 

Interview met OCMW voorzitter

Naar aanleiding van mijn gekozen thema, hierbij een interview met Mr. Van Coppenolle, Koenraad. Als OCMW voorzitter en Schepen van Sociale Zaken, Volksgezondheid, Senioren en Gelijke Kansen van de gemeente Lubbeek, is hij de aangewezen persoon om een perfect beeld te schetsen van de huidige situatie.

 

 

Daar een schoolcarrière in grote mate de kansen op de arbeidsmarkt bepaald,  denk ik dat het zeer belangrijk is voor een school om armoede aan te pakken. Hoe kleinschalig ook, alles is beter dan de ogen te sluiten.  Want een kwaliteitsvolle baan, geeft zekerheid op een (vast en goed) inkomen.  Dus kans op een betere huisvestiging en gezondheid. En ook de kans op vrijetijdsbeleving.  Dit lijkt misschien voor velen onder ons de normaalste zaak van de wereld, maar  voor mensen die leven in armoede is vaak niet mogelijk en bittere realiteit.

Eén van de onderzoeksvragen was dan ook: “Welke rol kan ik als leerkracht samen met de leerlingen hierin spelen? Hoe kunnen we als school samen bijdragen om armoede rondom ons aan te pakken?”

Hieronder enkele tips:

Het is als leerkracht erg belangrijk om bij de start van het schooljaar een vertrouwensrelatie op te bouwen, vooral dan via informele contactmomenten.  Zo is er al een vertrouwensband wanneer er n.a.v. problemen een individueel gesprek nodig is. Want ouders van die kinderen komen vaak niet naar school,  een ouderavond of een rapportbespreking. Ze zijn vaak angstig en beschaamd.

Vaak ook zij de kinderen beschaamd voor hun ouders. Het is als leerkracht zeker belangrijk om  de tijd  te nemen om naar hen te luisteren, naar hun beleving te peilen.  En zeker ook de positieve boodschappen over het kind mee te geven.

Je kan als leerkracht ook proberen het onderwijs te laten aansluiten bij concrete ervaringen.  Bezoeken plannen in de buurt, zorgen voor wegwerpmateriaal  om mee te knutselen. Maar ook nuttige zaken aanleren, zoals fietsen oefenen in de kleuterklas, boeken ontlenen in de bib.  Je kan ook  boeken aanbieden waarin kinderen zich herkennen. En tijdens je lessen  voldoende gradaties inbouwen zodat de angst om te falen kleiner wordt. Oog, oor en tijd hebben voor het oplossen van conflicten.  Bij problemen met hygiëne zeer discreet ingrijpen.

Er bestaat ook een project rond kansarmoede waarrond kan gewerkt worden op school, namelijk Lopke.  Dit project bestaat uit activiteiten waar mee leerkrachten kinderen kunnen sensibiliseren rond het omgaan met verschillen en kansarmoede. 
Voor meer info over dit project: zie www.cego.be

 

Zijn kinderen/jongeren zich bewust van armoede in hun klas/bij vrienden/in hun straat/in België?

Zeker niet elk kind of jongere is zich bewust van armoede om zich heen. Omdat vele ouders, maar ook kinderen zich hierover schamen. Vaak kunnen deze mensen het ook erg goed verbergen.      Men krijgt ook vaak een stempel opgekleefd.   Want er hangt een soort taboe rond.                       Men zal vaak vermijden over het onderwerp te praten omdat dit erg gevoelig ligt.                   Wanneer dit het geval is zal het kind dit vaak ook voor zich houden op school.                                Maar er zijn ook ouders die dit onderwerp wel bespreken met kun kinderen, zodat zelfs heel jonge kinderen dit  begrijpen en er dan ook openlijk over praten.

Zoals ook dit onderstaande nieuwsbericht weer aantoond zijn vele mensen zich vaak niet bewust van de huidige armoede in Vlaanderen. En dan al zeker niet bij kinderen.
Nog veel te vaak wordt armoede geassocieerd met landlopers of mensen die afhankelijk zijn van voedselbedeling, maar het probleem is echter veel groter.
Vandaag zijn er reeds 600.000 armen in Vlaanderen. Ook de kinderarmoed is fors gestegen.
Eén van mijn onderzoeksvragen was dan ook :"Hoe komen jongeren in de armoede terecht?".
Dat is ook hier weer duidelijk geworden. De meeste jongeren werden in een arm gezin geboren en vaak is het heel moeilijk om deze situatie te veranderen. Het is een vicieuze cirkel waar weinigen ooit uitgeraken.

In België spreekt men dan ook van twee soorten armoede, namelijk generatiearmoede en nieuwe armoede. Bij generatiearmoede, zoals ik hiervoor al aanhaalde, wordt armoede doorgegeven van generatie op generatie. Kinderen worden in een arm gezin geboren, deze kinderen groeien op
in deze moeilijke situatie, missen van bij de start een aantal kansen die noodzakelijk zijn om later aansluiting te vinden bij de maatschappij. Wanneer deze kinderen volwassen worden en op hun beurt kinderen krijgen, wordt de armoede en het gebrek aan kansen bijna onvermijdelijk opnieuw doorgegeven.

Maar er zijn ook mensen die, ondanks een voldoende aan kansen, een diploma of werk, in de armoede verzeild geraken. Dit noemt men nieuwe armoede. Als ouder plots alleen komen te staan,  onverwacht getroffen worden door ziekte of ontslagen worden: het zijn maar enkele voorbeelden. Wanneer je dan niet over voldoende financiële reserves beschikt op dat moment, dreigen de schulden zich al gauw op te stapelen. De steun van een sociaal netwerk is dan cruciaal. Maar niet iedereen heeft iemand om op terug te vallen en als de problemen blijven aanhouden, wordt het ook voor deze mensen moeilijk te ontsnappen aan de armoede.

http://www.deredactie.be/permalink/1.1637552



do 23/05/2013 - 12:42Belga

De kinderarmoede in Vlaanderen blijft stijgen. In 2011 werd 9,7 procent van de kinderen geboren in een kansarm gezin. In 2009 was dat nog 8,2 procent. Dat blijkt uit de Armoedebarometer 2013, die vandaag werd voorgesteld.

De Armoedebarometer is een initiatief van Decenniumdoelen 2017, een samenwerkingsverband van armoedeorganisaties en sociale bewegingen die de krachten gebundeld hebben om de leefsituatie van mensen in armoede te verbeteren. Er werden in 2007 zes doelstellingen opgesteld die tegen 2017 gehaald moeten worden. Volgens Decenniumdoelen 2017 is het uiterst twijfelachtig dat de doelen gehaald zullen worden.

Belga

Zo blijkt dat steeds meer mensen hun gezondheidszorgen uitstellen om financiële redenen. Bij mensen onder de armoedegrens bedraagt dat percentage 7,9 procent, het hoogste cijfer in jaren. Een van de Decenniumdoelen is net het streven naar een halvering van de gezondheidsongelijkheid tussen rijk en arm.
Uit de barometer blijkt ook dat het percentage van de bevolking dat leeft in gezinnen zonder inkomen uit betaald werk, verder gestegen is. Bij kinderen is dat 7,2 procent, het hoogste cijfer sinds 2008.
Een van de aanhoudende problemen voor mensen in armoede is huisvesting: het aantal sociale woningen nam toe, maar de wachtlijsten blijven lang. Ongeveer een op de drie jongeren onder 18 jaar leeft in een woning van ontoereikende kwaliteit.
Het Decenniumdoel onderwijs, dat de laaggeletterdheid wil terugdringen tot 3 procent, is nog lang niet in zicht. Zo verlaat net geen 10 procent van de leerlingen ongekwalificeerd het onderwijs.



 

Armoedebestrijding: het verhaal van de wortel en de stok.

Armoede blijft toenemen in ons land. In België leeft 15% van de inwoners op of onder de armoedegrens. In Vlaanderen is dat ruim 1 op 10. De kinderarmoede is de laatste tien

jaar verdubbeld. Vandaag wordt 1 op 12 Vlaamse kinderen in armoede geboren. Voor  van de rijkste regio's van Europa zijn dit slechte cijfers, zowel Vlaamse als Federale regering hadden bij aanstelling meer dan genoeg beloftes gemaakt om deze cijfers te verminderen. De crisis heeft bij deze zeker roet in het eten gegooid maar als men eerlijk is falen beide regeringen en bevorderen ze de aangroei van de cijfers ipv er iets aan te doen.

 

http://www.netwerktegenarmoede.be/documents/ARMOEDE_01januari13.pdf

 

Kringloop van armoede

Armoedeverslag 2010-2011.

Jongeren in armoede extra kwetsbaar bij intrede op arbeidsmarkt.
Uit het jongste verslag van het Steunpunt Armoedebestrijding kan men concluderen dat opleidingen als deeltijds werken en werkplekleren een opstap dienen te zijn naar een volwaardige job. Dit is de enige mogelijkheid dat mensen in armoede uit hun vicieuze cirkel geraken. In plaats van terecht te komen in jobs van korte duur moeten de verschillende systemen in deeltijds onderwijs de mogelijkheid bieden om een certificaat te behalen. daarnaast moeten ondernemingen en overheid deze certificaten op de arbeidsmarkt voldoende valoriseren zodat er toegang is tot verdere opleidingen en aan andere loonvoorwaarden te kunnen werken.